Με την υπ’ αριθμ. Ε.2196/2020 εγκύκλιο του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 265 και 308 του ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 207/27-10-2020), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι διατάξεις που ρυθμίζουν την προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης. Το πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων και η έναρξη ισχύος αυτών τροποποιήθηκαν στη συνέχεια με το άρθρο 83 του ν. 4764/2020 (Α’256/23-12-2020), που κοινοποιήθηκε με την υπ’ αρίθ. Ε. 2012/15-1-2021 όμοια εγκύκλιο.
Με τη νέα εγκύκλιο 2117/2021 κοινοποιούνται επιπροσθέτως οι κανονιστικές πράξεις που ρυθμίζουν ειδικότερα θέματα της προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 72 του ν. 4738/2020 και παρέχονται διευκρινίσεις και οδηγίες για την ορθή και ενιαία εφαρμογή από τη Φορολογική Διοίκηση (σημείωση: για τους σκοπούς της εγκυκλίου, όπου αναφέρεται «Φορολογική Διοίκηση», νοείται η «Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων», αρμόδια για την είσπραξη των φορολογικών και τελωνειακών εσόδων καθώς και την είσπραξη λοιπών δημοσίων εσόδων) του νέου νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου της διαδικασίας εξυγίανσης, ιδίως δε των διατάξεων αυτού που άπτονται της είσπραξης δημοσίων εσόδων.
Πρόκειται ειδικότερα για τις διατάξεις των άρθρων 31 έως και 64 (Β’ Κεφάλαιο του Δεύτερου Μέρους του Πρώτου Βιβλίου με τίτλο «Προπτωχευτική Διαδικασία Εξυγίανσης»), του άρθρου 74 («Τελικές διατάξεις του Κεφαλαίου Β’ του Μέρους Δεύτερου») και του άρθρου 72 («Εξουσιοδοτικές διατάξεις του Κεφαλαίου Β’ του Μέρους Δεύτερου») του ν. 4738/2020, ενώ η δημοσιοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της διαδικασίας εξυγίανσης ρυθμίζεται από τις γενικές διατάξεις των άρθρων 84 («Δημοσιεύσεις, καταχωρήσεις, Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας») και 213 («Ηλεκτρονικό Μητρώο φερεγγυότητας») του ίδιου νόμου σε συνδυασμό με τις σχετικές ειδικές διατάξεις των άρθρων 31 έως 64 αυτού. Το πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 263 («Μεταβατικό Δίκαιο») του ν. 4738/2020 σε συνδυασμό με το άρθρο 308 («Έναρξη ισχύος») και την περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 265 («Καταργούμενες διατάξεις») του νόμου.
Κατ’ εξουσιοδότηση των παραγράφων 1, 3 και 4 του άρθρου 72 του ν. 4738/2020 έχουν εκδοθεί, αντίστοιχα:
α) η υπ’ αριθ. 26411 ΕΞ 2021 (Β’ 902/9-3-2021) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με την οποία καθορίζεται η διαδικασία και οι ηλεκτρονικές προδιαγραφές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας μεταξύ των πιστωτών για την έγκριση σχεδίου συμφωνίας εξυγίανσης,
β) η υπ’ αριθ. 11223 (Β’ 923/9-3-2021) απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης περί κατάρτισης ολοκληρωμένου καταλόγου ελέγχου για τις αιτήσεις επικύρωσης συμφωνιών εξυγίανσης και γ) η υπ’ αριθ. 26400 ΕΞ 2021 (Β’ 865/5-3-2021) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με την οποία καθορίζεται το ελάχιστο περιεχόμενο της προβλεπόμενης στο άρθρο 48 του ν. 4738/2020 έκθεσης του εμπειρογνώμονα καθώς και οι διαδικασίες που πρέπει να τηρήσει για την κατάρτιση της έκθεσής του.
Οι ανωτέρω υπουργικές αποφάσεις επισυνάπτονται στην εγκύκλιο 2117/2021.
Τέλος, με την υπ’ αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α 1022821 ΕΞ 2021 απόφαση του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. (Β’ 1122/23-3-2021) τροποποιήθηκε ο Οργανισμός της Α.Α.Δ.Ε. (υπ’ αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α 1125859 ΕΞ 2020 απόφαση του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε., Β’ 4738/26-10-2020) και ανατέθηκαν αποκλειστικά στο Κέντρο Είσπραξης Οφειλών (Κ.Ε.ΟΦ.) Αττικής και στην Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (Ε.Μ.ΕΙΣ.) οι κάτωθι αρμοδιότητες, που άπτονται του χειρισμού υποθέσεων εξυγίανσης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4738/2020:
• η χορήγηση στον οφειλέτη βεβαίωσης χρεών για κατάθεση αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν. 4738/2020,
• η εισήγηση προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) για κάθε δικαστική ενέργεια στο πλαίσιο της διαδικασίας εξυγίανσης, όπως π.χ. για άσκηση κύριας παρέμβασης στις δίκες επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης και προληπτικών μέτρων,
• η εισήγηση στη Διεύθυνση Εισπράξεων επί αιτήματος συμμετοχής του Δημοσίου σε συμφωνία εξυγίανσης και
• η εφαρμογή δικαστικά επικυρωμένης συμφωνίας εξυγίανσης έως τη λήξη ισχύος αυτής με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της καταγγελίας αυτής.
Η κατανομή των ανωτέρω αρμοδιοτήτων μεταξύ Κ.Ε.ΟΦ. Αττικής και Ε.Μ.ΕΙΣ. γίνεται με κριτήριο το συνολικό ύψος της βεβαιωμένης βασικής οφειλής του οφειλέτη (μη συνυπολογιζομένων δηλαδή τόκων/προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής) στις Δ.Ο.Υ. ή/και τα Ελεγκτικά Κέντρα κατά τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας, με την κατάθεση στο δικαστήριο αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης ή με την κατάθεση αίτησης προληπτικών μέτρων πριν από την αίτηση επικύρωσης ή με υποβολή στη Φορολογική Διοίκηση αίτησης για συμμετοχή του Δημοσίου σε συμφωνία εξυγίανσης. Αν η συνολική βεβαιωμένη βασική οφειλή δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ εκατομμυρίων (8.000.000) ευρώ, αρμόδιο είναι το Κ.Ε.ΟΦ. Αττικής, ενώ, αν υπερβαίνει το ποσό αυτό, οι ανωτέρω αρμοδιότητες ασκούνται από την Ε.Μ.ΕΙΣ.
Αντιστοίχως, με την ίδια ως άνω απόφαση του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. τροποποιήθηκε η υπ’ αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α. 1115805 ΕΞ 2017 (Β’ 2743/4-8-2017) όμοια απόφαση με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής “Με εντολή Διοικητή” σε όργανα της φορολογικής Διοίκησης».
Κατόπιν των ανωτέρω, από την έναρξη ισχύος της Δ. ΟΡΓ. A 1022821 ΕΞ 2021 (Β’ 1122/23-3-2021) απόφασης του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε., οι αρμοδιότητες χειρισμού υποθέσεων εξυγίανσης που ανατίθενται με αυτήν στο Κ.Ε.Ο.Φ. Αττικής ή την Ε.Μ.ΕΙΣ., κατά περίπτωση, δεν ασκούνται πλέον από τις υπηρεσίες της φορολογικής Διοίκησης που είναι αρμόδιες για την επιδίωξη είσπραξης των οφειλών των υπό εξυγίανση επιχειρήσεων. Οι ανωτέρω υπηρεσίες εξακολουθούν να ασκούν, ωστόσο, κάθε άλλη αρμοδιότητα που άπτεται της επιδίωξης είσπραξης των χρεών των εν λόγω οφειλετών, όπως τη λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης και διασφαλιστικών μέτρων, τη διενέργεια συμψηφισμού, τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής κ.ο.κ. Επισημαίνεται, τέλος, ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες της φορολογικής Διοίκησης εξακολουθούν να χειρίζονται αρμοδίως τις υποθέσεις εξυγίανσης που διέπονται από τις διατάξεις του προϊσχύοντος δικαίου (ν. 3588/2007) αναφορικά με τις οφειλές αρμοδιότητάς τους.